Çözelti
Çözelti, homojen bir karışım olup, iki veya daha fazla maddenin birbiri içinde dağılmasıyla oluşur. Çözeltiyi oluşturan temel bileşenler çözücü ve çözünendir.
- Çözücü: Genellikle miktarı daha fazla olan ve diğer maddeleri içinde çözen bileşendir. Örneğin, şekerli suda su çözücüdür.
- Çözünen: Çözücü içinde dağılan ve miktarı genellikle daha az olan bileşendir. Şekerli suda şeker çözünendir.
Çözeltilerin Özellikleri:
- Homojenlik: Çözeltinin her yerinde aynı özellikler gözlemlenir. Yani, karışım gözle görülebilir farklı fazlar içermez.
- Tanecik Boyutu: Çözünen madde tanecikleri çok küçüktür (genellikle 1 nanometreden küçük). Bu nedenle çözelti berrak ve saydamdır.
- Işık Saçılması: Çözeltiler ışığı saçmazlar. Bu özellik, çözeltileri süspansiyon ve kolloid gibi diğer karışımlardan ayırır.
- Fiziksel Hal: Çözücü maddenin fiziksel hali, çözeltinin fiziksel halini belirler. Örneğin, sıvı bir çözücü içinde katı bir madde çözünürse, sonuçta sıvı bir çözelti elde edilir. Ancak gaz-gaz karışımları da çözelti oluşturabilir (örneğin, hava).
Çözelti Türleri:
Çözücü ve çözünen maddenin fiziksel hallerine göre farklı çözelti türleri vardır:
- Katı-Sıvı Çözeltiler: Tuzlu su, şekerli su gibi.
- Sıvı-Sıvı Çözeltiler: Alkol-su karışımı, sirke gibi.
- Gaz-Sıvı Çözeltiler: Gazoz, oksijenli su gibi.
- Katı-Katı Çözeltiler: Alaşımlar (örneğin, bronz, pirinç).
- Gaz-Gaz Çözeltiler: Hava gibi.
Çözünürlük:
Bir maddenin belirli bir sıcaklıkta belirli bir çözücü içinde çözünebilme miktarına çözünürlük denir. Çözünürlük, sıcaklık, basınç (özellikle gazlar için) ve çözücü-çözünen arasındaki etkileşimler gibi faktörlerden etkilenir.
Konsantrasyon:
Çözeltideki çözünen madde miktarını ifade eden bir terimdir. Konsantrasyon, molalite, molarite, kütle yüzdesi gibi farklı birimlerle ifade edilebilir.