örnekleme ne demek?

Örnekleme

Örnekleme, bir https://www.nedemek.page/kavramlar/anakütle (evren) içerisinden, bu anakütleyi temsil ettiğine inanılan bir alt kümenin (örnek) seçilmesidir. Amaç, örneklem üzerinden elde edilen verilerle anakütle hakkında genellemeler yapabilmektir.

Neden Örnekleme Yapılır?

• Maliyet: Anakütlenin tamamını incelemek genellikle çok maliyetli olabilir.
• Zaman: Anakütlenin tamamını incelemek uzun zaman alabilir.
• Ulaşılabilirlik: Anakütlenin tamamına ulaşmak her zaman mümkün olmayabilir.
• Tahrip Edici Testler: Testler sırasında ürünlerin zarar görmesi durumunda, tamamını test etmek mümkün değildir.

Örnekleme Yöntemleri:

Örnekleme yöntemleri temel olarak ikiye ayrılır:

1. Olasılıklı Örnekleme: Her birimin örnekleme dahil edilme olasılığı bilinir ve rastgele seçim yapılır. Bu yöntemler şunlardır:

   • Basit Rastgele Örnekleme: https://www.nedemek.page/kavramlar/basit%20rastgele%20örnekleme Her birimin eşit seçilme şansına sahip olduğu yöntemdir.
   • Tabakalı Örnekleme: https://www.nedemek.page/kavramlar/tabakalı%20örnekleme Anakütlenin alt gruplara (tabakalara) ayrılması ve her tabakadan rastgele örneklem seçilmesi.
   • Küme Örneklemesi: https://www.nedemek.page/kavramlar/küme%20örneklemesi Anakütlenin kümelere ayrılması ve bazı kümelerin rastgele seçilerek tüm birimlerinin incelenmesi.
   • Sistematik Örnekleme: https://www.nedemek.page/kavramlar/sistematik%20örnekleme Her n'inci birimin seçilmesi.

2. Olasılıksız Örnekleme: Birimlerin seçilme olasılığı bilinmez ve rastgele seçim yapılmaz. Genellikle daha hızlı ve ucuzdur ancak anakütle hakkında genellemeler yapma olasılığı daha düşüktür. Bu yöntemler şunlardır:

   • Uygun Örnekleme: https://www.nedemek.page/kavramlar/uygun%20örnekleme Kolayca ulaşılabilen birimlerin seçilmesi.
   • Kota Örneklemesi: https://www.nedemek.page/kavramlar/kota%20örneklemesi Anakütlenin özelliklerine göre belirli kotaların belirlenmesi ve bu kotaları dolduracak birimlerin seçilmesi.
   • Kartopu Örneklemesi: https://www.nedemek.page/kavramlar/kartopu%20örneklemesi İlk örneklem birimlerinden, diğer birimlere ulaşılması.
   • Yargısal Örnekleme: https://www.nedemek.page/kavramlar/yargısal%20örnekleme Uzman görüşüne dayanarak, anakütleyi temsil ettiğine inanılan birimlerin seçilmesi.

Örneklem Büyüklüğü:

Örneklem büyüklüğü, yapılan çalışmanın güvenilirliği ve doğruluğu açısından önemlidir. Örneklem büyüklüğünü etkileyen faktörler şunlardır:

• Anakütledeki varyasyon
• İstenen güven düzeyi
• Kabul edilebilir hata payı

Örnekleme Hataları:

Örnekleme sürecinde hatalar oluşabilir. Bu hatalar ikiye ayrılır:

• Örnekleme Hatası: https://www.nedemek.page/kavramlar/örnekleme%20hatası Örneklemden elde edilen sonuçların anakütleyi tam olarak temsil etmemesinden kaynaklanan hata.
• Örneklem Dışı Hata: Örnekleme yöntemi, veri toplama, işleme ve analiz aşamalarındaki hatalardan kaynaklanan hata.

Örneklemenin doğru bir şekilde yapılması, elde edilen sonuçların güvenilirliği ve anakütle hakkında doğru genellemeler yapılabilmesi için önemlidir.